Naar navigatie Naar inhoud

Leuk dat je meedoet met Expeditie G!

Expeditie G: Glimmens Grondwater!

Deze puzzeltocht voert je door een deel van het grondwaterbeschermingsgebied en waterwingebied De Punt in Glimmen. Hier zorgt Waterbedrijf Groningen ervoor dat het water van de Drentsche Aa en het grondwater uiteindelijk ons kraanwater wordt. En dat drinkwater is het beste ter wereld.

De expeditie duurt ongeveer twee uur en het rondje is een kleine 5 km. lang. De route leidt langs mooie natuur en waterwinlocatie De Punt. 

Start route:

Parkeren: Je kunt je auto of fiets parkeren aan de Waardeel in Glimmen

OV: Als je komt met het openbaar vervoer, neem dan vanuit Groningen of Assen Qbuzz lijn 50. Stap uit bij bushalte Nieuwe Schoolweg, Glimmen

Kom je uit Assen, dan ga je bij de bushalte linksaf
Kom je uit Groningen, dan ga je bij de bushalte rechtsaf

Startpunt: Rijksstraatweg 21 Glimmen

Voordat je van start gaat, hierbij wat aanwijzingen:

De expeditie is interactief. Door te luisteren, te kijken en te lezen ontdek je hoe waardevol en interessant dit grondwaterbeschermingsgebied is.

  • Je volgt de route volgens de routebeschrijving (A, B, C, etc.).
  • De route is met een tablet of smartphone te raadplegen – zorg ervoor dat je apparaat vol is!
  • Meer informatie over het gebied of de waterwinning is te bekijken via de video’s, te luisteren via de podcasts of te lezen via de teksten.
  • Doet de podcast of video het niet? Vernieuw dan even de pagina.
  • Je houdt zelf de puntentelling bij.
  • Je kunt de antwoordmogelijkheden niet aanklikken en bijvoorbeeld geen getallen invullen. Wel kun je het antwoord bekijken:
  • Als je het antwoord op de vraag wilt zien, kun je klikken op het pijltje dat naar beneden wijst (lijkt op een v).

A

Als je langs de Waardeel geparkeerd hebt, loop je naar de Rijksweg en steek je deze over. Aan de andere kant van de Rijksweg sla je links af.
Vrij direct, vlak voor het gele huis, heb je de ingang van het Quintusbos aan je rechterkant,
te herkennen aan het bordje van Staatsbosbeheer.


Ben je er klaar voor? Start Expeditie G!

Water
Weetje

Luister dit fragment om meer te weten te komen over het Quintusbos. Als je goed luistert hoor je het antwoord op vraag 1.

Vraag 1: Hoe wordt er nabij het Quintusbos water gewonnen? (1 punt)

  • (A) Uit de grond.

  • (B) Uit de Drentsche Aa.

Antwoord A is het juiste antwoord: nabij het Quintusbos vind je winputten waar grondwater naar boven wordt gepompt.

B

Loop het bos in en volg het linker pad.
Houd bij de grote Y-splitsingen dus ook steeds links aan.
Loop door tot je bij een T-splitsing komt (een veld met een haag ervoor).
Ga bij deze T-splitsing rechtsaf.
Loop hier een klein stukje door.

Water
Weetje

Als je rechts van dit pad kijkt, zie je dat het land wat hoger ligt. Dit komt omdat deze streek, het Drents plateau, onderdeel is van de Hondsrug. Dit is een zandrug die mede de loop van de Drentsche Aa heeft bepaald. Naast het grondwater is oppervlaktewater uit de Drentsche Aa dus een belangrijke waterbron voor Waterbedrijf Groningen. Hoe hoog denk je dat Hondsrug gemiddeld is ten opzichte van het NAP? Je mag het natuurlijk ook opzoeken :-) Het NAP: Alle hoogtes in Nederland worden gemeten ten opzichte van hetzelfde niveau, het Normaal Amsterdams Peil (NAP). Het is ontstaan uit het Amsterdams Peil (AP), een van de vele lokale en regionale peilen die Nederland vóór de twintigste eeuw kende. Het AP was gebaseerd op het gemiddelde zomervloedpeil van het IJ, gemeten in de periode 1 september 1683-1684. Een NAP-hoogte van 0 m is ongeveer gelijk aan het gemiddeld zeeniveau van de Noordzee.

Vraag 2: Hoe is de Hondsrug gemiddeld is ten opzichte van het NAP? (5 punten)

  • (A) 10 meter.

  • (B) 20 meter.

  • (C) 30 meter.

Antwoord B is het juiste antwoord: De Hondsrug is ten opzichte van het NAP gemiddeld 20 meter

C

Loop het pad nu verder af. Bij de splitsing zie je links twee bankjes en steek je een oprijlaan over. Stop even op de oprijlaan. Als je naar links kijkt zie je het Huis te Glimmen.

Water
Weetje

Bekijk onderstaande video om vraag 3 te beantwoorden:

Vraag 3: Hoe lang is deze oprijlaan? (1 punt)

  • ?

De laan is 700 tot 900 meter lang

D

We gaan verder. Je steekt de oprijlaan over en loopt verder rechtdoor. Bij de eerstvolgende T-splitsing ga je rechtsaf. → 

Bij de Y-splitsing ga je linksaf en sla je direct weer linksaf de Oosterbroekweg op.

Dit is een soort landweggetje.

Water
Weetje

Luister dit fragment om meer te weten te komen over een waterwingebied. Als je goed luistert hoor je het antwoord op vraag 4.

Vraag 4: Welke regels gelden er in een waterwingebied? (5 punten)

  • (A) Je mag je auto er niet parkeren.

  • (B) Honden moeten altijd aangelijnd.

  • (C) Hondenpoep moet je altijd opruimen.

Alle antwoorden zijn goed!

In een waterwingebied:

  • Mag je je auto niet parkeren
  • Moeten honden aangelijnd zijn
  • Moet je hondenpoep opruimen

Dit is omdat in waterwingebieden in feite niets anders mag plaatsvinden dan het winnen van grondwater. Zo voorkomen we dat het grondwater in de bronnen verontreinigd raakt.

E

Loop een stukje de Oosterbroekweg af. Hier vind je een aantal waterwinputten.

Water
Weetje

Bekijk onderstaande video om meer informatie over winputten te krijgen. Opdracht: tel vanaf nu alle winputten die je langs de route tegenkomt, die vraagt komt op het einde terug. Je kunt hier 15 punten mee verdienen!

Vraag 5: Welk nummer heeft de eerste waterwinput die je tegenkomt? (5 punten)

  • ?

Het juiste antwoord is: 26

Water
Weetje

De waterwinputten liggen, zoals je op de afbeelding hieronder ziet, niet tegen elkaar aan. Kijk eens goed naar de winputten langs de route. Hoe groot is de afstand tussen de twee waterwinputten die je links ziet?

Vraag 6: Hoe groot is de afstand tussen de twee waterwinputten die je links ziet? (5 punten)

  • (A) Ongeveer 80 meter.

  • (B) Ongeveer 100 meter.

  • (C) Ongeveer 120 meter.

Het juiste antwoord is C: de afstand tussen twee winputten is circa 120 meter

F

Loop door op de Oosterbroekweg en kijk goed om je heen. Luister dan hiernaar:

Water
Weetje

Luister dit fragment om meer te weten te komen over meetputten. Als je goed luistert hoor je het antwoord op vraag 7.

Vraag 7: Heb jij de meetput herkend? (5 punten)

  • (A) Foto 1.

  • (B) Foto 2.

  • (C) Foto 3.

Het juiste antwoord is foto A

G

Loop de Oosterbroekweg uit en ga bij de T-splitsing linksaf de Meentweg op.
Deze loop je een flink stuk door. Uiteindelijk kom je bij een bijzondere boomgaard aan je rechterkant. 

Water
Weetje

Deze boomgaard is van historische waarde. Het hoort bij het Huis te Glimmen en is nog altijd onderdeel van het cultuurlandschap en de biodiversiteit van dit gebied. De grond wordt nu met zorg beheerd door Waterbedrijf Groningen omdat het binnen het waterwingebied valt. In november 2021 zijn er nieuwe bomen geplant omdat de oude ziek waren. Een van de nieuwe bomen is een ras dat al sinds 1760 in Nederland voorkomt, de Bellefleur. Maar ook rassen als de Groninger kroon en de Notarisappel zijn aangeplant. Dit zijn van oorsprong oude Hollandse rassen en passen daarom goed bij de cultuurhistorische waarde van de boomgaard. De naam van de boomgaard heef te maken met het soort fruitbomen dat hier altijd stond. Dus het soort fruitboom, daar ontleent de boomgaard ook zijn naam aan.

Vraag 8: Hoe heet deze boomgaard? (3 punten)

  • (A) Kersenhof.

  • (B) Appelhof.

  • (C) Perenhof.

Het juiste antwoord is B: In deze boomgaard stonden vroeger enkel appelbomen.

De boomgaard, ook wel bekend als De Appelhof, staat in het waterwingebied valt daarmee onder het beheer van Waterbedrijf Groningen. Het is van groot historische waarde: het maakt namelijk deel uit van het rijksmonument Huis te Glimmen. De bomen waren ziek en moesten helaas worden gerooid. Mede vanwege de cultuurhistorische waarde van de boomgaard hebben heeft Waterbedrijf Groningen zich hard gemaakt om de bomen te vervangen door jonge aanplant. En dan niet door zomaar een paar nieuwe fruitbomen, maar passend bij de bijzondere cultuurhistorische waarde van de boomgaard en Huis te Glimmen.

H

Loop verder over de Meentweg.

Water
Weetje

Als je voorbij de oude ANWB-praatpaal komt, zie je rechts een hek. Kun jij dit hek vinden? Er staat de afkorting GWG in gegraveerd: Gemeentelijk Waterbedrijf Groningen. Zie ook de foto hieronder. Later is het GWG samengevoegd met alle Waterleidingbedrijven in de Provincie Groningen (de WAPROG). Tegenwoordig noemt de organisatie zich Waterbedrijf Groningen. Zoals je ziet wordt hier al jaren een deel van ons drinkwater geproduceerd. Sinds 1879! 

Water
Weetje

Waterbedrijf Groningen levert zo’n 47 miljard liter drinkwater per jaar. Wij gebruiken allemaal steeds meer water: industrie, landbouw, bedrijven en ook mensen thuis door regendouches, zwembadjes en meer eenpersoonshuishoudens. En eigenlijk is dat niet goed. Door droogte en vervuiling staan de natuur en de waterproductie namelijk steeds meer onder druk. Onze bronnen voor ons drinkwater zijn niet oneindig, maar de vraag ernaar wordt wel steeds groter. Er blijft er dus minder over. Het is als een taart op een verjaardagsfeestje. Hoe meer visite, hoe kleiner de stukjes taart. Je zou natuurlijk een nieuwe taart in de winkel kunnen kopen, maar met water is dat niet zo simpel. Als we allemaal iets bewuster omgaan met ons water, zorgen we samen voor genoeg drinkwater voor nu én voor later. Gelukkig zijn er veel verschillende manieren om water te besparen.

Vraag 9: Welke waterbespaarmethode levert hoeveel liter besparing op, denk je? (20 punten)

  • (A) Hoeveel liter water bespaart een gemiddeld huishouden per jaar met een waterbesparende douchekop? (5 punten)

  • (B) Hoeveel liter water bespaar je per dag als je de kleine knop op de WC gebruikt? (10 punten)

  • (C) Door de kraan tijdens het tandenpoetsen dicht te draaien bespaar je per keer wel hoeveel liter water? (5 punten)

Klik hier om het antwoord op vraag 9A te vinden.

En hier vind je antwoorden op vraag 9B en 9C. Voor vraag 9B moet je even een rekensommetje maken. Maar hard werken wordt beloond, want je krijgt 10 punten voor het goede antwoord van vraag 9B!

Met een waterbesparende douchekop bespaart een gemiddeld huishouden 7400 liter water per jaar.

Met de kleine knop op de WC bespaar je per dag 15-20 liter water.

Een normaal spoeltoilet gebruikt ongeveer 6-8 liter water per spoelbeurt. Dat is gemiddeld 30-40 liter water per persoon per dag. Door het gebruiken van de kleine knop bespaar je wel 50 procent per keer! En de helft van 30-40 is 15-20 .

Door de kraan tijdens het tandenpoetsen dicht te draaien bespaar je per keer minimaal 3 liter water!

I

Loop verder over de Meentweg.

Water
Weetje

Nederlands drinkwater is het beste ter wereld. Schoon, zuiver, betrouwbaar en betaalbaar. Dit komt doordat we in Nederland al heel lang met verschillende organisaties samenwerken om het water zo schoon en zo zuiver mogelijk te krijgen en te houden.

Vraag 10: Hoeveel soorten organisaties werken samen aan veilig en schoon drinkwater? (5 punten)

  • (A) 5 (Gemeenten, provincies, waterschappen, waterbedrijven en het rijk).

  • (B) 3 (Gemeenten, waterschappen en waterbedrijven).

  • (C) 1 (Waterbedrijven).

Het juiste antwoord is A: Er werken in totaal 5 soorten organisaties* samen aan veilig en schoon drinkwater

 

*Gemeente, provincie, waterschappen, waterbedrijven en het rijk

Luister naar onderstaand fragment als je meer te weten wil komen over onze waterketen. Bijvoorbeeld wat de verschillende verantwoordelijkheden zijn van de diverse organisaties. Let op! Hier worden verder geen vragen over gesteld, dit is extra informatie voor de liefhebber.

 

Water
Weetje

Luister naar onderstaand fragment om meer te weten te komen over het beschermen van ons grondwater. Als je goed luistert hoor je het antwoord op vraag 11.

Vraag 11: Wat kun je als bewoner en/of bezoeker doen om het grondwater schoon te houden? (10 punten)

  • (A) Geen medicijnen wegspoelen maar weer inleveren.

  • (B) De auto niet met schoonmaakmiddelen wassen.

  • (C) Geen gif gebruiken om het onkruid te bestrijden.

Alle antwoorden zijn goed!

De bron van ons drinkwater in Nederland is grotendeels grondwater. Dat grondwater is kwetsbaar en moet worden beschermd tegen verontreinigingen. Jij kunt helpen om het grondwater schoon te houden. Op deze website: https://beschermjedrinkwater.nl/tips/ vind je tips hoe je dat kan doen.

J

Loop de Meentweg helemaal uit, totdat je het plaatsnaambord van Glimmen ziet.

Je gaat rechts de A-weg op en loopt langs de bomenkwekerij.

Dit is een soort landweggetje.

Loop hier een tijdje door totdat je onderstaande kleine kastjes ziet.

Water
Weetje

Bekijk onderstaande video om vraag 12 te beantwoorden:

Vraag 12: Naar welk lid van de kraaienfamilie deed de universiteit van Groningen onderzoek? (3 punten)

  • ?

De kauw.

K

Aan het einde van de A-weg kun je links, richting de Rijksstraatweg.

In het veld voor je vind je weer een aantal waterwinputten.

Water
Weetje

Kijk goed naar het veld voor je. Kun jij alle waterputten ontdekken?

Vraag 13: Hoeveel waterputten zie je hier? (5 punten)

  • (A) Geen.

  • (B) 5

  • (C) 11

Als je heel goed kijkt, zie je 5 winputten.

L

Als je dit weggetje verder uitloopt, het kronkelt wat, kom je dicht bij één van de vijf productielocaties van Waterbedrijf Groningen, aan de rechterkant.

Als je goed kijkt zie je achter de bomen je een gebouw met een pijl erop. Hierover zometeen meer.

Loop een stukje verder. Als je een rond aluminium gebouwtje ziet, sta dan even stil.

Water
Weetje

Bekijk onderstaande video en krijg antwoord op vraag 14:

Vraag 14: Op welke diepte wordt het grondwater opgepompt, denk je? (1 punt)

  • (A) 5 tot 10 meter.

  • (B) 20 tot 50 meter.

  • (C) 60 tot 100 meter.

Het goede antwoord is C: Waterbedrijf Groningen pompt in dit waterwingebied (De Punt) het grondwater op 60 tot 100 meter diepte op.

M

Je mag hier blijven staan of iets verder lopen. Want er is van alles te zien vanaf de Expeditie-route!

Water
Weetje

Bekijk onderstaande video om meer te weten te komen over hoe het water vanuit de Drentsche Aa uiteindelijk bij jou thuis uit de kraan komt.

Vraag 15: Uit welk type bron krijgt de provincie Groningen het meeste water uit de kraan? (1 punt)

  • (A) Oppervlaktewater van de Drentsche Aa.

  • (B) Het grondwater.

Het goede antwoord is B: Het Watebedrijf Groningen pompt jaarlijks 40 miljard liter grondwater op en haalt daarnaast 7 miljard liter water uit de Drentsche A. In totaal wordt er dus jaarlijks 47 miljard liter drinkwater gemaakt. Dat zijn 18800 olympische zwembaden.

N

Als je bijna bij de Rijksstraatweg bent, zie je rechts een hek. Tot hier kon je verschillende waterwinputten tegenkomen…

Water
Weetje

Aan het begin vroegen we je alle waterwinputten die je tegenkwam te tellen. En, hoeveel zijn het er denk je?

Vraag 16: Hoeveel waterwinputten heb je geteld tijdens de puzzeltocht? (15 punten)

  • ?

In totaal zijn er 17 winputten langs de route, maar je had wel heel goed moeten kijken om die allemaal te kunnen zien. Je had er sowieso 10 tot 12 kunnen zien! Dus elk antwoord tussen 10-17 rekenen we goed.

O

Loop nu links de Rijksstraatweg op, en loop ongeveer 700 meter tot aan de Oude Steeg. Bij deze Oude Steeg sla je linksaf.

Let op! Hier staat ‘eigen weg’ maar je mag hier gewoon in.

Water
Weetje

Hier zie je allemaal tuinen. Bewoners van het grondwaterbeschermingsgebied kunnen ook hier helpen het grondwater zo schoon mogelijk te houden. Omtuinen noemen we dat! Wat kun je in de tuin doen om vervuiling van het grondwater te voorkomen?

Kijk op www.tuintom.nl voor het antwoord

Vraag 17: Wat kun je in de tuin doen om vervuiling van het grondwater te voorkomen? (10 punten)

  • (A) De as van de barbecue in de afvalbak doen, niet in de tuin.

  • (B) Groene aanslag wegbranden of met heet water verwijderen.

  • (C) Met een schilmesje het gras tussen de tegels wegschrapen (in plaats van bestrijdingsmiddelen gebruiken).

Alle antwoorden zijn goed.

P

Aan het einde van de Oude Steeg ga je rechts de Nieuwe Kampsteeg op.

Hier kom je weer bij de Rijksstraatsweg en ben je vlakbij je auto, fiets of bushalte.

Water
Weetje

In totaal kon je 100 punten halen! Hoeveel heb jij?

0 – 40 punten: Dat kan beter! Maar wel leuk dat je meedeed natuurlijk 🙂

40 – 60 punten: Met hakken over de sloot.

60 – 80 punten: Heel goed gedaan!

80 – 100 punten: Uitslover! 😉

Dit was Expeditie G!

We hopen dat je het leuk vond om mee te doen.